We hope the family succeeds in offering Jhanvi a beautiful life...

Kankuben with her granddaughter Jhanvi

At 40 Kankuben is already a grandmother. “We were married so young. I was just 15 years old at the time of my marriage. Bhavesh and Gopal were born soon after. We also got Bhavesh married when he was barely 20 years old. The couple gave birth to daughter Jhanvi and very soon there were cracks in their marriage. Separation and Divorce followed. Jhanvi remained with me, I am her mother now.” Kankuben shared the story of her life and maybe of many women in her community.

Jhanvi is Kankuben’s heartbeat. It is difficult to not fall in love with a cute baby who was always besides Kankuben whenever she visited VSSM’s office.

Kankuben resides in Ramdevnagar, a Bawri community ghetto/settlement in Ahmedabad. “Ben, look at our settlement, the muck around it. We have spent our life here but would wish for a better life in some other neighbourhood for my sons and Jhanvi.” Kankuben had shared once whilst we were discussing the need to provide better housing opportunities to this community. It is a long and arduous track to a better life. The community too needs to inculcate positive habits, one of which is saving their hard-earned money. “How do we save when we barely earn to make the two ends meet?” they would argue.

The Sukanya Scheme by the Government encourages families with two daughters to open an account with the Post Office or designated nationalised Bank.  The family can save a minimum of Rs. 1000 to a maximum of Rs. 1.5 lacs under the scheme. The interest rates are high under this scheme.  Also, the amount cannot be withdrawn at the will or fancy of the parents/guardian but only for education or marriage of the daughter (I shall write more on this scheme later).

The women of Ramdevnagar were informed about this scheme, with the assistance from VSSM’s Madhuben,  Kankuben and many other women opened accounts in the name of their daughters. I was hoping that the women will deposit about Rs. 1000 annually but to my great surprise, they began with Rs. 1000 monthly.  Kankuben too was one of them, “I toil from morning to evening especially for my Jhanvi. I want to educate her, I want to give her a beautiful life, I will need money to give her that, so these savings are for her!!” Kankuben shared as she showed me the bank passbook for Sukanya Scheme.”

I hope the family succeeds in offering Jhanvi a beautiful life.

કંકુબેન ચાલીસના માંડ હશે. આવડી નાની ઉંમરે એ દાદી. એ કહે, ‘અમારામાં પેહેલાં નાનપણમાં પરણાવી દેતા. મારા લગનેય પંદર સોળ વર્ષે થયેલા પછી ભાવેશ અને ગોપાલ બે દીકરા આવ્યા’ ભાવેશના લગ્ન પણ કંકુબેને વીસ વર્ષની ઉંમરે કર્યા. ભાવેશના ઘરે જાહનવીનો જન્મ થયો અને પતિ પત્ની વચ્ચે માથાકૂટ થઈ. પછી બેઉંના છૂટાછેડા થયા. નાની જાહનવી દાદી પાસે જ રહી. જો કે એ તો કંકુબેનને જ પોતાની મા સમજે..

જાહનવી કંકુબેનનો જીવ. આમ પણ એ પરાણે વહાલી લાગે એવી મીઠડી. હંમેશાં દાદીનો હાથ પકડી અમારી ઓફીસ આવે.

અમદાવાદના રામદેવનગરમાં કંકુબેન રહે. એ કહે, ‘બેન આ રામદેવનગરમાં અમે કેવામાં રહીએ.. આવામાં મારી જીંદગી તો ગઈ પણ મારા છોકરાં અને આ જાહનવીની જિંદગી સુધરે એવું કાંક કરવું છે’

અમે વંચિતો સાથે કામ કરીએ અને સૌને તેમની દરિદ્રતામાંથી બહાર નીકળવા માટે તેઓ જે કમાય તેમાંથી થોડીક બચત કરવાનું કહીએ. બચતની વાત આવે ત્યારે દલીલો ઘણા કરે તાવડી તડાકા લેતી હોય ત્યાં બચત ક્યાંથી થાય? છતાં અમે બચત પર વધુ જોર આપીયે.

સરકારની દીકરીઓ માટેની સુકન્યા યોજના જે અંતર્ગત જે કુટુંબમાં બે દીકરી હોય એ લોકો આ યોજના અંતર્ગત પોસ્ટ કે સરકારે નક્કી કરેલી બેંકમાં ખાતુ ખોલાવી શકે. અને વર્ષના ઓછામાં ઓછા 1000 અને વધુમાં વધુ દોઢલાખ બચાવી શકે. આ રકમનું વ્યાજ સારુ મળે વળી આ રકમ તમે જ્યારે જોઈએ ત્યારે ઉપાડી ન શકો. પણ દીકરીની ચોક્કસ ઉંમર થાય ત્યારે તેના ભણવા અને લગ્નના ખર્ચ માટે તે ઉપાડી શકાય. (આ સ્કીમ વિષે ફરી ક્યારેક વિગતે લખીશ)

રામદેવનગની બહેનોને અમે આ યોજના સમજાવી અને કકુંબેન જેવી ઘણી બહેનોએ પોતાની લાડલીઓના ખાતા VSSMના અમારા કાર્યકર મધુબહેનની મદદથી સુકન્યા યોજનામાં ખોલાવ્યા. મને હતું આ ખાતામાં વર્ષના 1000 ભરશે. પણ આશ્ચર્ય વચ્ચે કેટલાકે તો મહિને 1000 ભરવાનું કર્યું. કંકુબેન પણ એમાંના એક. એમણે કહ્યું,

‘સવારે વહેલાં ઊઠીને મજૂરી કરુ તે મારી જાહનવી હાટુ જ. એને સારુ ભણાવવી છે એની જિંદગી સરસ બને એ માટે પૈસાની જરૃર તો પડવાની તે આ બચત એના નામની’ એવું કંકુબેને હસતા હસતા સુકન્યા યોજના અંતર્ગત ખોલાવેલી ખાતાની પાસબુક બતાવતા કહ્યું.

ત્રેવડ એ ત્રીજો ભાઈ કહેવાય... બસ આ ચીજો સમજીએ તોય જીવન થોડું ઓછુ દુષ્કર બનશે..

કંકુબેનની જાહનવીને ઉત્તમ જીવન આપવાની ભાવના બર આવે એવી શુભેચ્છા...

#Mittalpatel #vssm #bavricommunity#nomadictribe #Denotifiedtribe #livelihood#womenempowerment #Suknyayojna#savingmoney #moneymanagement#Deaddiction #Education #Housing#ramdevnagar #ahmedabad #gujarat

VSSM is proud to be associated with such truthful and honest human beings...

Gelabhai with his wife from Harbatiyali in Morbi’s Tankara village have availed
loan from VSSM

“Navghanbhai, when do you plan to pay the loan instalment?”

‘I will come to Rajkot tomorrow and pay it.”

“You are already late by 15 days. I am around the area you are at the moment. I’ll come and take it from you today!”

“No, no!! Not today. I will have to come to Rajkot tomorrow, shall give it to you in person then!”

“What difference does it make if it is today to tomorrow? Give it today!”

“Oh Kanubhai, that is not possible! I have to come to Rajkot to make some arrangements!”

“What arrangements?”

“Funds!”

“Why?”

“There is no business. Our condition is pathetic because of this pandemic. We barely manage to earn enough to buy daily food. There is no scope to save under these circumstances!”

“Then how will you manage tomorrow!”

“I plan to mortgage some jewellery we have!” 

And there was silence at the other end!! 

Kanubhai too was at a loss of words after Navghanbhai shared his plans to mortgage jewellery with a goldsmith in Rajkot. 

“You cannot do that. We have tried to pull you out of all these debt traps and you…”

“What do we do, you trusted us and offered us a loan. I cannot fault before the organisation!”

Kanubhai requested Navghanbhai to refrain from doing anything like that and sent us the recording of the conversation. What more can I say about Navghanbhai’s honesty and truthfulness? 

In a growing trend where industrialists and businessmen declare bankruptcy, a person like Navghanbhai was prepared to mortgage his jewellery for a loan of Rs. 20,000 so that he does not earn a bad name in the eyes of VSSM. 

Under the Swavlamban initiative, VSSM has met hundreds of individuals from nomadic and de-notified communities who like Navghanbhai are true to their word given to VSSM. Our team members Chayaben and Kanubhai are so good at explaining the system to the loanee that they can never think of cheating with the organisation or even missing an instalment. 

The impact of Covid pandemic has been drastic on individuals like Navghanbhai it has been back-breaking, to say the least!

Navghanbhai. Gelabhai, Karsanbhai and other five individuals from Harbatiyali in Morbi’s Tankara have availed loan from VSSM. All of them are struggling to remain afloat during this crisis. We have asked them not to sell their jewellery. 

VSSM is proud to be associated with such truthful and honest human beings. To us, they are the true hero. Sharing image of one of them, Gelabhai with you all!!

'નવઘણભાઈ લોનનો હપ્તો ક્યારે આપો છો?'

'કાલે રાજકોટ આવીને દઈ જાઈશ..'

'ના ના પંદર દિવસ ચડી ગ્યા છે હું તમારા વિસ્તારમાં જ છું કલાકમાં ત્યાં આવીને લઈ જાવું?'

'ના ના અટાણે નો આવતા, કાલે મારે રાજકોટ આવવું પડશે તો ન્યા જ તમને દઈ દઈશ..'

'પણ કાલે આપવાના છો તો અત્યારે જ આપી દો ને?'

'અરે કનુભાઈ એમ નો થાય'

'કાલે રાજકોટ મારે વ્યવસ્થા કરવા આવવી પડશે..'

'શાની વ્યવસ્થા?'

'પૈસાની'

'કેમ?'

'ધંધા ક્યાં સે, કોરોનાએ બહુ ખરાબ હાલત કરી દીધી સે.. ખાવા જોગું નીહરી જાય સે બાકી કાંઈ ભેગું નથ થાતુ અટાણે...'

'તો કાલે ક્યાંથી પૈસા લાવશો?'

'એ તો દાગીના હોનીને ન્યાં મુકીને પસી...' નવઘણભાઈ આગળ કશું બોલી શક્યા નહીં.

VSSM ના કાર્યકર કનુભાઈ આ સાંભળીને થોડીવાર તો શું બોલવું એ સમજી ન શક્યા. પછી એમણે કહ્યું,

'એવું કાંઈ નહીં કરવાનું. આ બધી ઝંઝટમાંથી તો તમને છોડાવ્યા ત્યાં પાછા તમે...'

નવઘણભાઈએ કહ્યું, 'પણ હું કરીએ તમે અમારા માથે વિસવા કઈરો ને પૈસા દીધા. સંસ્થામાં હું ખોટું પડું ઈ નો હાલે..'

કનુભાઈએ નવઘણભાઈને આવું કશું ન કરવા કહ્યું. પછી એમની સાથે થયેલી વાતચીતનું રોકોર્ડીંગ મોકલાવ્યું..નવઘણભાઈની સચ્ચાઈ અને નિષ્ઠા વિષે તો શું કહું..

કરોડો કમાનાર નાદારી નોંધાવી દેશ છોડી ભાગી જાય છે ત્યારે પંદર - વીસ હજારની લોન લેનાર નવઘણભાઈ સંસ્થામાં પોતાની શાખ ખરાબ ન થાય એ માટે પોતાની જમા પૂંજી એવા દાગીના વેચી દેવા તૈયાર થઈ ગયા...

અમે વિચરતી જાતિના પરિવારોને સ્વતંત્ર વ્યવસાય કરવા માટે વગર વ્યાજે લોન આપવાનું કરીએ. આ લોન ધારકોમાં નવઘણભાઈ જેવા ઘણા છે જેમને જીભાનની કિંમત છે..

અમારા કાર્યકર છાયાબહેન અને કનુભાઈ લોન આપતા પહેલાં લોન ધારકોને વાટકી વ્યવહાર એવો સરસ સમજાવે કે ભૂલથી પણ કોઈ સંસ્થા સાથે દગો તો શક્ય જ નથી પણ એક હપ્તો ન ભરવાનું પણ કરે નહીં.

જો કે કોરોનાએ આવા નિષ્ઠાવાન અને પ્રમાણિક માણસોની કમર તોડી નાખી છે.

મોરબીના ટંકારાના હરબટિયાળીમાં નવઘણભાઈ, ગેલાભાઈ, કરસનભાઈ અને અન્ય પાંચ વ્યક્તિઓ રહે છે. જેમણે ધંધા માટે લોન લીધી છે પણ નિષ્ઠા આ બધાની લોન ભરવાની છે. દાગીના વેચવાની વાત બધાએ કરી અમે ના પાડી.. પણ આ વિસ્તારમાં કામ મળી શકે એમ હોય તો પણ આ પરિવારો કરી શકે. કોઈ કામ આપી શકાય તો અમારા કાર્યકર કનુભાઈ - 9099936016 પર સંપર્ક કરવા વિનંતી..

આવા નિષ્ઠાનવાન માણસો સાથે જોડાયું ગર્વ છે. આ માણસો મારે મન સાચા હીરો છે. માટે તેમનામાંના એક ગેલાભાઈનો ફોટો આપ સૌ સમક્ષ મુકી રહી છું..

#Mittalpatel #vssm #Livelihood

#employment #Nomadictribe

#interestfreeloan #coronaeffect

#localsupport #rajkotnomadictribe

#Humanity #supportfrompeople

#Oppurtinity #work #needypeople

Meerkhanbhai's Life Changed with the help of VSSM Livelihood Programme

Mittal Patel meets Meerkhanbhai when she was in Una

Meerkhanbhai with his Tempo

Meerkhan is his name!!

I never go into the details of someone’s caste and faith, I knew Meerkhan belonged to Hindu Vansfoda Vadi community so how come he was named Meerkhan?

“My father must have liked this name hence, I was named Meerkhan!” he responded to my curious question of who had named him!!

Isn’t that amazing?

To me this what it means to be an Indian.

Meerkhanbhai and other Vansfoda Vadi families living at Una in Banaskantha’s Kankrej practised the occupation of basketry,  but the ever-increasing cost of bamboo as a result of declining forests made the baskets dearer thereby increasing the use of plasticware.

Meerkhan and most in his community shifted to selling plasticware instead of leaning on bamboo products.

The trading required them to commute to neighbouring villages and towns, walking to these regions meant they spent precious time in commute rather than doing business.

Meerkhan requested for an interest-free to help him buy a tempo automobile. VSSM sanctioned a loan of Rs. 50,000, the sum was used to pay the down payment for the auto seen in the image. He then requested Rs. 50,000 to expand his business, VSSM approved that amount too. The business flourished and Meerkhan paid off the loans he had taken from VSSM and a private finance company.

A couple of months back,  I was in Una where I happened to meet Meerkhan, with great joy he showed me the tempo than he had bought from VSSM’s support.

What are your dreams? I asked

A  pucca house in Shihori! he replied.

Even the birds aspire to build a secured nest,  isn't it obvious humans too would wish for a decent roof over their head?  

નામ એમનું મીરખાન

સામાન્ય રીતે હું કાંઈ જાત પાતમાં માનુ નહીં એટલે કોઈને એ સંદર્ભે કશું પુછુ નહીં પણ મીરખાનભાઈને હું જાણતી એ પ્રમાણે તેઓ હીંદુ વાંસફોડાવાદી સમાજના તો નામ કેમ મીરખાન?

નામ કોણે પાડ્યું એવું પુછ્યું તો કહે, બાપાને ગમ્યુ હશે એટલે પાડ્યું હશે...

કેવી અદભૂત વાત...ગમ્યુ એટલે પાડ્યું..

આમ જુઓ મારા મતે આજ સાચી ભારતીયતા..

મીરખાનભાઈ અને બનાસકાંઠાના કાંકરેજના ઊણમાં રહેતા અન્ય વાંસફોડા વાદી વાંસમાંથી સૂડલાં ટોપલાં બનાવવાનું કામ કરતા પણ જંગલો કપાતા ગયા એમ વાંસ મોંધા થતા ચાલ્યા. પ્લાસ્ટીકનું ચલણ વધ્યું એટલે વાંસની વસ્તુઓ વેચવાનું પ્રમાણ ઘટ્યું.

મોંધા વાંસની મોંધી વસ્તુઓ વેચવાની જગ્યાએ મીરખાનભાઈ અને અન્ય સૌએ પ્લાસ્ટીકના તબકડાં, ડોલ વગરે ખરીદી વેચવાનું ચાલુ કર્યું. પણ પગપાળા ગામડાં ખૂંદવાના આમાં ઝાઝુ રળી શકાય નહીં

એક દિવસ મીરખાનભાઈએ ટેમ્પો રીક્ષા માટે VSSMમાંથી વગર વ્યાજે લોન માંગી અમે આપી..

પચાસ હજાર આપ્યા એમાંથી ડાઉન પેમેન્ટ ભરીને ફોટોમાં દેખાય એ છકડો લીધો. ધંધો વધારવા બીજા પચાસ હજાર માંગ્યા અમે આપ્યા.

ધીમે ધીમે ધંધો વધ્યો ફાઈનાન્સમાંથી અને VSSMમાંથી લીધેલી પૂરી કરી.

થોડા મહિના પહેલાં ઊણ જવાનું થયું મીરખાનભાઈ મળ્યા.

બેન સંસ્થાની લોનમાંથી લીધેલો આ ટેમ્પો એમ કહીને તેમણે હરખથી ટેમ્પો બતાવ્યો.

સ્વપ્ન શું છે? એવું પુછતા તેમણે કહ્યું,

શિહોરીમાં એક સરસ ઘર થઈ જાય તો બસ...

પક્ષીઓ પણ પોતાના માળા બનાવે મૂળ તો સુરક્ષીત રહેવા અર્થે તો માણસ તો આ વિચારે જ...

મીરખાનભાઈનું સ્વપ્ન ઝટ પૂર્ણ થાય એવી અભીલાષા...

VSSM’s support helps nomadic families to earn a dignified living …

Ritaben is one of the many women entrepreneurs VSSM supports. 

Rita!!

As a child Rita had always seen her parents sculpt Ganesha idols hence, celebrating Ganesh Chaturthi is a must for her. It is a festival ingrained in her being. Every time she would account for losses after the festival we would advise her to not get into the business of making Ganesha idols during the next season, she too would pay heed to our recommendation. However, the moment the community would start preparing for the festive season her heart would give in!! “We are Bawri, making idols of the deity is our ancestral occupation, it is difficult for me to give up!” Rita would confess. 

 

“We know the environmental implications of POP idols but it is hard to make Ganesha idols with clay. Also, if we are unable to sell these idols it is hard to store them in our small homes. Hence, Plaster of Paris (POP) works better for us. Nonetheless, this year we decided to make only clay idols, this entire lot here is clay Ganesha. They turn out to be expensive, the returns are not much yet people haggle, with the profits are less. Tell me one thing Ben, do you all bargain when you all go and shop in those glitzy malls?? So why haggle with us? If you stop bargaining, we will not mark up their prices, we earn our bread from it, we too have to sell them, all we need is fair returns for all the hard work we pour in!”

 “This year the corona has inflicted a blow on our businesses. We could not invest in the idol-making this year. But you (VSSM) supported so I am sure it will be fruitful. We are reeling through difficult times Lord Ganesha will bring better days!!”

 We are grateful for the support our well-wishers provide, to allow us to be instrumental in enabling such families to earn a dignified living. The families we mention here are the Bawri community residing in Ahmedabad’s Ramdevnangar settlement and Ritaben is one of the many women entrepreneurs VSSM supports. 

નામ રીટા,

નાનપણથી મા-બાપને મૂર્તી બનાવતા જોયેલા. તે ગણેશચતુર્થી તો કરવી જ પડે એવું બરાબર ઠસ્સી ગયેલું. નુકશાન થાય ત્યારે કહીએ કે આવતી ફેરા ચતુર્થી નથી કરવી. પણ ચતુર્થી આવવાના ચાર મહિના પહેલાં તો મન પાછુ પાતળુ થઈ જ જાય. અમે રહ્યા બાવરી મૂર્તી બનાવવાનું કામ તો બાપ દાદાનું એટલે એમ કાંઈ છુટે?

પ્રદુષણની વાત સમજીએ પણ માટીમાંથી ગણેશ બનાવવા સહેલા નથી અને પાછુ વેચાય નહીં તો અમારા નાના છાપરાંમાં એને સાચવવા બહુ અઘરાં. એટલે પ્લાસ્ટર ઓફ પેરીસનો ઉપયોગ કરતા.

પણ આ ફેરા અમે નક્કી કર્યું માટીમાં કામ કરવાનું તે લ્યો માટીમાંથી ગણેશ બનાવ્યા. માટીમાંથી બનાવેલા ગણેશ મોંધા થાય. લોકો ભાવતાલેય ખુબ કરે. ઘણી વખત મળતરેય બહુ ના મળે..

તે હે બેન, તમે બધા પેલા મોલમાં જઈને ખરીદી કરો ત્યાં તમે પાંચ ઓછા લ્યો એમ કો છો? તો અમારી પાસેથી પાંચ ઓછા કેમ? ભાવતાલ ના કરે તો અમારેય ક્યાં વધુ કિંમત કહીને વેચવા છે? બસ મહેનતનું મળી જાય તો ઘણું.

કોરાનાના લીધે આ ફેરા ચતુર્થી કરવી શક્ય નહોતી પણ દર વખતની જેમ તમે (VSSM) મદદ કરી તે ચતુર્થી ફળશે એ આશાયે કામ કરીએ છીએ.બધે તકલીફ છે જાણીએ છીએ પણ વિધનહર્તા બધુ ઠીક કરશે..

અમદાવાદના રામદેવનગરની બાવરી વસાહતમાં ઘણા પરિવારોને સ્વમાનભેર રોજગારી મળી શકે તે માટે VSSMમાં અનુદાન આપનાર પ્રિયજનોની મદદથી મદદરૃપ થઈ રહ્યા છીએ જેનો આનંદ છે...

#MittalPatel #VSSM #Bavari

#livelihood #employment

#ganeshfestival #ganeshidol

#ecofriendly #interestfreeoan

#ganeshchaturthi #nomadiccommunity

#વ્યાજવગરલોન #ગણેશમુર્તિ

#રોજગારી #બાવરીસમુુદાય