Mafatkaka's desire to make his Grandchildren exemplary in the community gets fulfilled with the help of VSSM

Mafatkaka with his family and Mittal Patel

I want my daughter to be a doctor. But she got less marks so, I sent her to Philippines to study medicine. But expenses are high there. I applied to get the loans from the government for the children who go to study abroad. I had some hopes from the government so, I sent my daughter abroad using all my savings but my application got rejected. 

I told him, “you should have taken the permission before sending your daughter abroad.” But he said, “What to do ben, I am adamant on making my daughter a doctor. In Devipujak community, many people don’t study much. But I want to make my daughter a doctor and provide an example in the community. But I don’t have much money and the fees of second semester are yet to be paid. You have to help me. Now where shall I go and ask for money? We consider the government to be our guardian but it also turned its back from us. You give me loan, I will pay the instalments every month.”

Mafatkaka, Aarti’s grandfather is class-III government servant. He wanted his sons to study but they did not study much. Elder son got married. Mafatkaka had hope to make his daughter study. Today, Aarti’s mother- Mafatkaka’s daughter-in-law- Hiralben is working as a nurse in Palanpur Civil Hospital. Mafatkaka made Aarti’s elder brother Kalpesh an aeronautical engineer. 

Mafatkaka said, “Education is necessary to bring change in the society. I want to make my children exemplary in my community that’s why I made them reach this level of education although I was not financially capable. All my efforts will pay off when the other children of the community will start studying.”

We gave the loan of Rs. 1 lakh to Mafatkaka for Aarti’s education. Along with that, we gave the loan of Rs. 50 thousand to Hiralben for Kalpesh’s education. Hiralben has toiled hard to make her children take education. Right now, she has to face financial scarcity but she thinks that there will be bright future once her children will start working. 

We pray that Mafatkaka and Hiralben’s efforts become successful… 

This photo was taken when both children come to Ahmedabad for a vacation and came to the office with Mafatkaka and Hiralben…. 

‘મારે મારી દીકરીને ડોક્ટર બનાવવી છે. પણ એના ટકા ઓછા આવ્યા એટલે મે એને ડોકટરી ભણવા ફીલાપાઈન્સ મૂકી છે પણ ત્યાનો ખર્ચ વધારે છે. વિદેશમાં ભણતા વિદ્યાર્થીઓને ભણવા માટે સરકાર લોન આપે છે મે ફાઈલ મુકી પણ એ નામંજુર થઈ. મને સરકારમાંથી લોનની આશા હતી એટલે જ મે દીકરી આરતીને મારી પાસે જે સગવડ હતી એને લઈને વિદેશ મોકલી દીધી પણ મારી ફાઈલ સરકારે નામંજુર કરી. એમણે કહ્યું, તમારે દીકરીને મોકલતા પહેલાં મંજુરી લેવી જોઈતી હતી. શું કરુ બેન મારી દીકરીને ડોક્ટર બનાવવાની મારી જીદ છે. દેવીપૂજક સમાજમાં બધા બહુ ભણે એવું નથી. મારે મારી દીકરીને ડોક્ટર બનાવી સમાજમાં ઉદાહરણ પુરુ પાડવું છે. પણ પૈસાની સામટી સગવડ નથી અને એની બીજા સેમીસ્ટરની ફી ભરવાની બાકી છે. તમારે મને મદદ કરવી પડશે. હવે કોની પાસે જઈને પૈસા માંગુ. સરકારને માઈ બાપ માનીએ પણ એણે તો મોઢું ફેરવી લીધુ. તમે લોન આપો હું દર મહિને પૈસા ભરી દઈશ.’

મફતકાકા આરતીના દાદા. સરકારમાં ત્રીજા વર્ગના કર્મચારી તરીકે નોકરી કરતા. પોતાના દીકરાઓ ભણે તેવી હોંશ હતી પણ તે બહુ ભણ્યા નહીં. મોટા દીકરાના લગ્ન કરીને વહુને ઘરે લાવ્યા. વહુને ભણાવવાની હોંશ તેમણે રાખી ને આજે આરતીની મમ્મી અને મફતકાકાના મોટાદીકરાની વહુ હીરલબેન પાલનપુર સીવીલ હોસ્પીટલમાં નર્સ તરીકે ફરજ બજાવે છે. આરતીના મોટોભાઈ કલ્પેશને પણ મફતકાકાએ એરોનોટીકલ એન્જીનીયર બનાવ્યો.

મફતકાકા કહે, ‘કોઈ પણ સમાજના બદલાવ માટે ભણતર જરૃરી છે. મારા સમાજમાં મારા બાળકો ઉદાહરણ પુરુ પાડે તેવા બનાવવા છે ને એટલે જ આર્થિક ક્ષમતા ના હોવા છતાં મે મારા બાળકોને શિક્ષણના આ સ્તરે પહોંચાડ્યા છે કાલે એમને જોઈને સમાજના બીજા બાળકો ભણતા થાય તો મે કરેલું બધુ લેખે લાગશે.’

મફતકાકાને રુ.એક લાખની લોન આરતીના ભણતર માટે આપી. સાથે કલ્પેશના ભણતર માટે હીરલબહેનને રુ. પચાસ હજારની લોન આપી. હીરલબેને પણ પોતાના બાળકોના ભણતર માટે જાત ઘસી નાખી છે. હાલ આર્થિક તંગી વેઠવી પડે છે પણ કાલ સોનાનો સૂરજ મારા બાળકો કામે લાગશે ત્યારે ઊગશે તેવું હીરલબેન કહે છે.

મફતકાકાને હીરલબેનની મહેનત સફળ થાય તેવી પ્રાર્થના..

બંને બાળકો વેકેશનમાં ઘરે આવ્યા ત્યારે અમદાવાદ ઓફીસ મફતકાકાને હીરલબેન સાથે મળવા આવ્યા.તે વખતે તેમની સાથે પડાવેલી તસવીર..

Karshan Kaka and His Fixed Deposit

Karshankaka, with his loading rickshaw, talking to Shri Rashminbhai Sanghvi

‘Ben, please give me the loan of Rs. 50,000 this time.’

‘But now what do you need the loan for? Everything is settled now.’

‘Yes, but I need to make papers for the Fixed Deposit (FD) from the bank Madhuben suggested.’

‘Wow, Kaka! You take interest free loan and then put it in FD and get the interest from the bank.”

“That is true. This time we will give you the interest but you have to give us the loan. You gave us loan of Rs. 2 lakh to buy this loading rickshaw (chhakada). We had to pay the installment of Rs.10,000/- per month. So, there used to be tension to pay the money and that made us pay the installment. But now there is only one installment left. But after we pay it then one thousand rupees won’t be saved by us. That will be spent only. We told Madhuben (The fieldworker) about our concern and she told us to make an FD.  

Bhalabhai and his wife showing the passbook

You keep that paper once it is issued and we will pay the installments. When we gather some 5-10 papers like these, you give us the space to make a house."

I felt high regards for Karashankaka when I came to knew his understanding.

When you have money, you can’t save it that is true. But we don’t give loans for FDs. However, I feel like experimenting about it with Karashankaka at personal level.  

We planted dreams in this settlement. The people who used to buy and eat spices of 5 rupees and cook with the oil worth Rs.10, got an income to pay the monthly installment of 10 thousand Rupees. 

We are happy about it. Along with that, we taught investment to Karashankaka and he also learnt it like a school going kid. If he keeps doing as we say, he will be able to make his own house too. 

Bhalabhai making the brooms

The photo is taken with the loading rickshaw purchased by Karshankaka by loan, when Shri Rashminbhai had come to Karshan Kaka’s settlement. The other photo is of Bhalabhai with the passbook showing that only one instalment of the loan is left out of the loan of Rupees one lakh. And also an image of Bhalabhai making the brooms on which he earns the living. 

ગુજરાતી અનુવાદ

‘બેન આલી ખા પચા હજારની લોણ આલજો.’

‘પણ હવે તમારે લોન કેમ જોઈએ? હવે તો બધુ સેટ છે.’

‘હા પણ મધુબેને કીધુ તે બેંકમાંસી એફ.ડી.નું કાગર કરાબ્બાનું સે.’

‘વાહ કાકા વગર વ્યાજની લોન લઈને તમે એફ.ડી. કરાવો ને બેંક તમને વ્યાજ આપે.’

‘ઈ હાસુ બાપલા તે આલીખા અમે તમુને વ્યાજ શીખે આલી દેસું પણ લોણ તો આલવી જ જોશે. આ છકડાં બલ્લે તમે બે લાખની લોણ આલી તે દર મહિને દહ હજાર(10,000)નો હપ્તો ભરવાનું માથે ટેલશન રેતું ને હપ્તો ભરાતો જતો. હવે આના પસી એક જ હપ્તો ભરવાનો બાકી રીયો. પણ એ ભરાઈ જશે પસી દહ હજાર અમારી પાહે નો બચે. ઈ વપરાઈ જ જાય. મધુબેનને(VSSMના કાર્યકર) અમારી ચિંતા કીધી તે ઈમને આ એફ.ડી.નું કાગર કઢાબ્બા કીધુ. તે કાગર નીહરી જાય પસી તમારી કને જ રાખવાનું અને હપ્તા અમે ભરે જાસું. આવા પાંચ દસ કાગર થઈ જાય પસી તમે ઘર હાટુ ક્યાંક જગ્યા લઈ દેજો.’

સાંભળીને કરશનકાકાની સમજણ પર ઓવારી જવાયું. 

પાસે હોય તો પૈસા ના બચે એ વાત સો ટકાની. પણ એફ.ડી.માટે લોન આપવાનું અમે કરતા નથી. જો કે વ્યક્તિગત ધોરણે એક પ્રયોગ કરશનકાકાને લઈને કરવાનું મન પણ છે. 

આ વસાહતમાં અમે સપનાં રોપવાનું કર્યું. પાંચનું મરચુ ને દસનું તેલ લાવીને ખાતા આ પરિવારોની માસીક આવક દસ હજારનો હપ્તો ભરી શકે એટલી થઈ છે. એનો રાજીપો ને સાથે તમે ક્યો એમ કરશું બાપલા કહેતા મારા પપ્પા કરતાંય મોટા કરશનકાકાને પૈસાનો વહીવટ કેમ કરવો તે અમે સમજાવ્યું ને નિશાળમાં ભણતા નાના બાળકની જેમ એ શીખ્યા પણ ખરા. બસ થોડું વધુ કહીએ એમ કરશે તો ઘરેય થઈ જશે. પછી છાપરાંમાંથી છુટકારો...

આદરણીય રશ્મીનભાઈ કરશનકાકાની વસાહતમાં આવ્યા તે વેળાની તસવીર લોનથી લીધેલા તેમના છકડાં સાથે, ભલાભાઈ એક લાખની લોનનો છેલ્લો જ હપ્તો રહ્યો છે તે ચોપડીમાં બતાવતા ને જે ધંધા માથે એ નભે છે તે સાવરણી બનાવતા ભલાભાઈ.